Ze komt aan gestiefeld achter haar rollator, een wit hemd aan, dunne blote armen. Het is 2 november, het stormt en ik ben in een verpleeghuis in Amsterdam. Ze vraagt hoe laat ‘de poppenkast’ begint en hoe laat de herdenkingsbijeenkomst, in die volgorde. Beneden is de bijeenkomst voor nabestaanden en boven kom ik wat troost en vrolijkheid bieden met ‘zuster Loes’.
Als ik heb uitgelegd dat de herdenking al is begonnen en dat ik nog ga beginnen, kijkt ze even voor zich uit: ‘Ik blijf wel hier, ik heb dáár ook geen zin in. Dan blijf ik kaarsjes aansteken’. Ik vraag of ze zoveel mensen heeft verloren of dat er hier zoveel zijn overleden. Ze zegt dat er hier zoveel zijn gegaan.
Dan vraag ik of ze het niet koud heeft in haar hemd, maar ze heeft het nooit koud. Op haar dunne armen staan namen én afbeeldingen, vervaagd en verkleurd door de tand des tijd. Op haar bovenarm kijkt een verbleekt en gerimpeld roofdier mij, met ontblote tanden, aan. Ik vraag wat voor dier het is. Ze heeft geen idee, het zit er al zo lang. Ik maak een foto van de tattoo en laat hem zien. Ze kijkt even: “Ik weet het niet, ik denk een panter.”
Op haar onderarmen staan met dikke letters jongensnamen, op haar pols staat een weinig subtiel ingekleurde bloem. Ik vraag naar de namen, maar kan het antwoord niet goed volgen. Dan vertelt ze dat de bloem over een naam is getatoeëerd. Hij is er niet meer en ze heeft er spijt van. Ik wacht even en vraag waar ze spijt van heeft, van de bloem óf van die man. Ze zegt ‘van beiden’.
Het verleden is voorbij, maar heeft haar niet verlaten. Ondanks de poging deze te verbloemen.
Als ik ga spelen, is ze geboeid. Ze kijkt, praat, lacht en zet een van de poppen (een muis) na een poosje op haar eigen hand om te spelen. Na afloop zegt ze dat het heel leuk was en dat de ánderen er zo in opgingen. Ze drinkt nog wat en na een poosje stiefelt ze weg, met haar lange grijze haren, blote getatoeëerde armen en rollator.
De activiteiten begeleidster vertelt me dat mevrouw een heel bewogen leven achter de rug heeft en dat ze niet verwacht had dat ze zo zou kunnen genieten van spel.
Het vermogen te kunnen blijven spelen vind ik een groot goed, helemaal als er zoveel geweest en voorbij is.
